Page 4 - Oblicza Geografi Zakres Podstawowy

1 Temperatura powietrza

Na tej lekcji dowiesz się: jakie czynniki wpływają na zróżnicowanie temperatury powietrza 
jaki jest rozkład temperatury powietrza na kuli ziemskiej.

Każdy z nas odczuwa zmiany temperatury Ziemi najpierw pochłania część energii
powietrza w ciągu doby oraz w ciągu roku. słonecznej, a następnie – w formie energii
Bywa, że latem jest taki skwar, że tęsknimy cieplnej – oddaje ją powietrzu. W ten spo -
za przyjemnym chłodem zimy. Innym razem, sób powietrze się ogrzewa. Przyjrzyj się ilu-
gdy doskwierają mrozy, wspominamy upalne stracji zamieszczonej poniżej. Zauważ, że
letnie dni. W jaki sposób powietrze staje się wraz ze wzrostem szerokości geograficznej
ciepłe? Z czego wynikają różnice tempe- wiązka promieni słonecznych ma do ogrza-
ratury powietrza na Ziemi? Gdzie można nia coraz większą powierzchnię Ziemi.
znaleźć rzetelne informacje o przebiegu To oznacza, że szerokość geograficzna jest
temperatury powietrza w danym regio- podstawowym czynnikiem, który wpływa
nie? Zacznijmy od odpowiedzi na pierwsze na zróżnicowanie wartości temperatury
z postawionych pytań. powietrza na kuli ziemskiej. Pozostałymi
czynnikami są między innymi:
Czynniki kształtujące temperaturę wysokość nad poziomem morza,

powietrza rzeźba terenu,
Głównym źródłem ciepła na naszej planecie odległość od mórz i oceanów,
jest promieniowanie słoneczne. Powierzchnia prądy morskie.

Jak szerokość geograficzna

wpływa na temperaturę powietrza?

Na temperaturę powietrza wpływa N
90°
przede wszystkim kąt wysokości Słońca 66°34' koło 30°
koło
nad horyzontem. Ten kąt zmienia się wraz podbiegunowe
podbiegunowe
północne
z szero kością geograficzną. Taka sama N północne
wiązka promieni słonecznych padająca 23°26' zwrotnik Raka
zwrotnik Raka
E
pod kątem 30° oświetla i ogrzewa dwukrotnie
równik
większą powierzchnię, niż gdy pada S równik 90°
pod kątem 90°. W efekcie w okolicach południk 0° 0° południk 0°
zwrotnik Koziorożca
równika temperatura powietrza jest wysoka 23°26' zwrotnik Koziorożca
przez cały rok, natomiast w okolicach koło
koło
podbiegunowe
biegunów jest bardzo niska. podbiegunowe 60°
południowe
południowe
66°34'
90° S
? W jaki sposób zmiany kąta wysokości Słońca wiązka promieni słonecznych
nad horyzontem wraz z szerokością geograficzną 60° kąt wysokości Słońca nad horyzontem
wpływają na stopień ogrzania powierzchni Ziemi?
46